Speleologija

Putokaz prema uzbuđenjima vodi dvosmjerno kroz šumska prostranstva dobro označenim stazama prema planinskim vrhovima i čudnovatim kraškim oblicima, te u podzemne planinske prostore koje je priroda taložila i oblikovala hiljadama godina. Izbor se nudi svima, povlašćenih nema.

Pećina Orlovača je jedan od najljepših bisera koje je milionima godina vajala i stvarala Božja ruka. Njen nakit je unikatan i neponovljiv. To su neopisive, skrivene ljepote, u kojima se stalagmiti i stalaktiti smjenjuju sa fragmentima koralnog i aragonitnog nakita i jedinstvenim pećinskim stubovima, koji podsjećaju na antičke i renesansne dvorce i spomenike različitih boja.

Uljepšana je nizovima draperija najtanijeg izgleda i najrazličitijih formi i oblika. Potpun pejzaž obogaćuju prekrasni salivi poput okamenjenih vodopada, koloritno dajući pećini savršen ambijentalni dizajn.

Orlovača je izvanredan speleološki objekat u kome je živio pećinski medvjed (ursus speleus, lat.) prije više od 16 000 godina. Pećina je stanište i najugroženije grupe sisara u Evropi slijepog miša (micrchiroptera, lat.).

Novakova pećina nalazi se na strmim liticama Romanije, a dobila je ime po starom narodnom junaku Starini Novaku.

Starina Novak je istorijska ličnost iz druge polovine XVI vijeka, porijeklom iz Smedereva. Pobjegao je u hajduke zbog zuluma “proklete Jerine”, hajdukovao je po Srbiji i Hercegovini, ali se najduže zadržao na Romaniji i kao rijetko koja ličnost ostavio u narodu dubok trag. Pećina se nalazi na nadmorskoj visini od 1515 m. Put do pećine je obilježen i ojačan sajlama, jer je dosta strm i težak.

Pećina Ledenjača nalazi se na izvoru Mokranjske Miljacke. Led u ovoj pećini često se zadržava i preko ljeta, pa se u najtoplijim ljetnim mjesecima u Ledenjači možete osjećati kao usred zime.

Pećina Lipovac, u koritu Miljacke, još uvijek je nedovoljno istražena, ali je i kao takva zanimljiva za posjetioce, posebno one željne atraktivnih fotografija.

Zanimljiva je i pećina u Bogovićima gdje je u II Svjetskom ratu boravio Vrhovni štab NOP – a, o čemu svjedoče i fotografije iz tog vremena. Svojevrsna atrakcija je i JAMA ČAVLJAK, na Jahorini, koju su 1973. godine počeli istraživati speleolozi.